Gweithiodd Cheryl Beer, cyfansoddwr ac artist sain amgylcheddol, ar y prosiect preswyliad Rhywogaethau Dirgelaidd: Golau a Sain.
Wedi’i leoli yn Abertawe gyda Gweithredu dros Wiberod (rhan o Gadwraeth Amffibiaid ac Ymlusgiaid (ARC)), Buglife, a’r Ymddiriedolaeth Cadwraeth Ystlumod, aeth y preswyliad hwn ati i ymchwilio’n fanwl i rywogaethau targed Natur am Byth a’u cynefinoedd, gan ystyried eu perthynas â golau a sain ac archwilio cyferbyniadau rhwng golau a thywyllwch/cysgod a golau naturiol/artiffisial, gan daflu goleuni ar fydau, peryglon a chyfleoedd cudd i’n rhywogaethau.
Hwiangerdd Yr Ystlum Pedol lleiaf
Yn ymuno gwirfoddolwyr â Sêr y Nos, wnaeth hi ymweld â chlwyd mamolaeth ystlumod ym Mharc Gŵyr i gasglu cofrestriadau sonar.
O graff o gofrestriad sonar yr ystlumod, fe gyfansoddodd gwaelodlin gerddorol ac alaw ar gyfer Hwiangerdd yr ystlum.
Roedd y geiriau wedi'u hysbrydoli gan sgyrsiau gyda'r gwirfoddolwyr. Yna, cydweithiodd Cheryl ag arweinydd Côr Hemiola, Delyth Holland a ddysgodd y gan i aelodau'r côr benywaidd. Mae Hemiola wedi bod yn cwrdd am 40 mlynedd ond stopiasant nhw yn ystod Covid.
Roedd hwn yn gyfle iddynt gysylltu â Natur am Byth a’u dod â’i gilydd eto. Unwaith iddynt ddysgu'r hwiangerdd, recordiodd y côr eu lleisiau yn stiwdio Cheryl.
Yna, aethant i Goedlan Dyffryn Penllergare, gyda chaniatâd da'r ymddiriedolaeth, ynghyd â Cheryl a'r peilot drôn, Jarro Media a ddaeth i ffilmio aelodau'r côr fel cefndir yn y ffilm. Yna, golygodd Cheryl yr eitem gyfan gydag adroddiant cyffiniol a chafodd ei recordio gydag aelodau'r côr, yn ogystal â chynnwys eu hadborth.
Mae Guardians of the Fen yn alaw sy'n cofrestru am degeirianau sy'n cydnabod gwladychiaeth flodeuol. Mae'r cadwraethwyr yn cael eu darlunio gan aelodau gwrywaidd côr Hemiola fel gwrthwynebiad i helwyr tegeirianau heddiw. Dilynodd y proses creu'r darn fformat tebyg i'r hwiangerdd ystlum pedol leiaf, ond y tro hwn cyfansoddodd Cheryl yr alaw drwy nodi o'r patrymau gwythiennau o'r dail tegeirian.
Mae Portreadau Gwiber yn gelf sain, golau a darn ysgrifenedig creadigol a chafodd ei chreu gyda staff, gwirfoddolwyr ac aelodau yn MIND Abertawe, yn dadadeiladu ystrydebau cymdeithasol y wiber ac iechyd meddwl. Comisiynodd Cheryl Cariad Glass i wneud y croen diosg y wiber i mewn i hidlydd camera, drwyddo y daeth y grŵp i arbrofi gyda golau a ffotograffiaeth hunanbortread. Mae'r gwaith sain wedi'i greu o'r patrymau ar gefn y wiber a chafodd ei ffotograff cymryd yn y maes gan Adder Action.